Şömine kelimesi Fransızcadan dilimize geçmiş olup ısıtma ya da yemek pişirme, vb. amaçlara hizmet eden, içinde ateş yakılan bir ünitesi olan yapılardır. Ateşin yanması sonucu oluşan dumanın bertaraf için yan yapı olarak baca sistemi içerisinde yer alır. Konumlandırıldığı yerler içinde bulunulan çağın şartları ve gereklerine göre değişmektedir. Isının etrafına toplanmak eğilimiyle günümüzde şöminelerin en çok vakit geçirilen yaşam alanlarında kurulduğu görülmektedir. Fakat ev ortamı dışında, sofalarda ya da avlularda şöminelerin konumlandırıldığı görülmektedir.
Ateşin keşfinden bu yana şömine kullanımının süregeldiği yönünde araştırmacıların bulgudan ziyade tahminleri bulunmaktadır. Bu kadar geriye gidildiğinde somut örneklere ilk olarak orta çağ Avrupa’sında İngiltere’de II. Charles’ın yeğeni Prens Robert’in şömine ile ilgili keşiflerine ulaşılmakta. Şöminelerde bugün yaygın kullanıma sahip baca sisteminin ve hava akım sirkülasyonunu kendisinin bulduğu bilinmektedir. Her iki gelişme de şöminelerin yapısal dönüm noktası olarak kabul edilmektedir.
Isınma aracı olarak Avrupa’da şato gibi büyük yerlerin ısıtmasında 15. yy’den itibaren kullanıldığı bilinmekle beraber özellikle İngiltere ve Fransa’da daha yaygın kullandığı yönünde bilgiler bulunmaktadır. Rönesans etkisiyle bütün Avrupa’da şömine kullanımı yaygınlaşmıştır. O dönem şömine yapım ustası bulmak oldukça zor olup zengin sınıfa mensup kişilerin yararlanabileceği nice hizmetten biri olmuştur.
Rönesans etkisinin sonucu olarak estetik ve tasarım açısından çok şık, çok sanatsal şömine modelleri üretilmeye başlanmıştır. Hammadde olarak mermerin kullanımı benzersizliği ile tapıya üst seviye asalet katmıştır. El işçiliği olan bu ürünlerin hepsi başta Avrupa’daki başlıca saraylarda sonrasında şato ve benzeri devasa büyüklükteki yerleşim noktalarının ısıtılmasında kullanılmıştır.
İlk olarak ısınma ihtiyacını giderme amacıyla tasarlanan şömineler daha sonra estetik ve sanatsal bakış açısı, zenginlik ve sanayi devriminin ürettiği sömürge düzenlerinin kurulmasıyla hammadde ihtiyacının daha rahat karşılanması ile hızla büyümüştür. Mekanların en değerli baş tacı yerlerinde konumlandırılmıştır.
Yüksek ısıya dayanıklı, büyük ağız açıklığı olan tuğla ya da benzeri doğal taşlardan imal edilen şömine yanma odasının arkasında ve altında yer alan seramik boruların ısınmasıyla sıcak havanın bulunan mekânın havasını ısıtması, sıcak hava üretmesi şeklinde bir çalışma prensibi vardır. Şömine yapım ustası tarafından belirlenen prosedürler çerçevesinde mekânın konumuna göre fizibilite çalışması yapılarak inşa edilir.
Günümüzde ısınma aracı olarak doğalgaz yaygın bir kullanıma ulaşmış olsa da sobalar farklı türleriyle halen kullanılmaktadır. Şömine de bu araçlarda biridir. Avantaj olarak şöminelerin evin havasını kurutmaması ve nem dengesini iyi ayarlaması önemli bir parametredir. Diğer bir parametre ise iyi bir şömine yapım ustası tarafından inşa edilmesidir. Diğer yandan kömür sobalarından kaynaklanan kış aylarında sıklıkla duyulan karbon monoksit zehirlenme vakalarına şöminelerde rastlanmaz.
Yapıldığı malzeme türü ya da kullanım alanına göre farklı türde şömine çeşitleri bulunmaktadır.
Bunların ilki taş ve tuğladan yapılan ve ısıtma özelliğinin çok düşük olduğu açık sistem şöminelerdir.
Kapalı sistem şömine olarak adlandırılan diğer grupta ana yüklenici ise ısı odasının inşasıdır. Şömine yapım ustası işçiliği burada kritik öneme sahiptir. Bu ek yapının varlığı sayesinde tüm mekânı ısıtma özelliğine sahip olabilir. Buradaki üretim hammaddesi pik döküm ya da sac olabilir.
Elektrik sistemi içeren diğer bir şömine türünde yakıt olarak elektrik ya da doğalgaz kullanılır. Şu an özellikle yeni yapılan yapılarda bu sistem tercih edilmektedir. Ethanollü şömineler ise dış mekânda kullanımının uygun olduğu şeker kamışından yapılan bir yakıt ile çalışan nispeten daha az ısı üreten bir şömine modelidir.
şömine ustası, şömine yapımı, şömine yapan usta, şömine yapan ustalar, şömine tamiri, şömine kuran usta, şömine kuran ustalar, şömine tamiri yapan usta
